جراحی هیدروسفالی چگونه انجام می شود ؟ هر فردی در درون مغز و نخاع دارای مایع مغزی نخاعی می باشد که به آرامی در حال گردش دراطراف مغز نخاع و بطن های مغزی بوده و مواد غذایی را به آن ها می رساند و مواد زائد را از مغز و نخاع دور می کند. این مایع حجمی در حد ۱۵۰ سی سی داشته که در طول شبانه روز سه نوبت بازجذب و تولید می شود. در ادامه مقاله با دکتر روزبه شمس ، بهترین جراح مغز و اعصاب شمال همراه باشید.
جراحی هیدروسفالی
در صورتی که این جریان این مایع در مسیر خروج از بطن های مغزی مسدود شود بطن های مغزی بزرگ شده و باعث افزایش فشارداخل جمجمه می شود که به این وضعیت هیدروسفالی گفته می شود. این وضعیت در نوزادان و شیرخواران بدلیل بسته نشدن درزهای جمجمه در مقایسه با بزرگسالان تظاهرات متفاوتی دارد. این عارضه ممکن است باعث آسیب دائمی به مغز شود بنابراین بسیار حائز اهمیت می باشد که علائم آن را بدانید و با مشاهده آن ها سریعا به متخصص مغز و اعصاب خوب در گلستان ، مراجعه کنید تا در صورت لزوم برای درمان و جراحی هیدروسفالی در گرگان ، اقدامات لازم انجام شود.
علائم هیدروسفالی
نشانه های این نوع بیماری در نوزادان عبارت است از :
- برآمدگی و تورم و سفتی روی ملاج
- افزایش سریع اندازه دوره سر
- ثابت شدن چشم های به سمت پایین
- تشنج
- گریه و بدخلقی زیاد نوازد
- استفراغ
- خواب آلودگی زیاد
- کم شیر خوردن
- ضعف وشُلی عضلات
انواع هیدروسفالی
چهار نوع اصلی هیدروسفالی عبارتند از:
- هیدروسفالی ارتباطی
- هیدروسفالی غیرارتباطی
- هیدروسفالی با فشار طبیعی
- هیدروسفالی اکس – واکوو
هیدروسفالی ارتباطی زمانی رخ می‌دهد که باز جذب مایع مغزی نخاعی (CSF) به نحوی مختل شود. این نوع هیدروسفالی به دلیل ضخیم شدن غشاهایی در پایه مغز به نام عنکبوتیه ایجاد می شود. این انسداد مانع جریان آزاد مایع CSF به گردش خون می گردد.
هیدروسفالی غیرارتباطی که به عنوان هیدروسفالی انسدادی نیز شناخته می‌شود ، زمانی رخ می‌دهد که جریان CSF در یک یا چند مسیر باریک که بطن‌ها را به هم متصل می‌کنند ، مسدود شود.
هیدروسفالی با فشار طبیعی (NPH) زمانی اتفاق می‌افتد که تجمع CSF باعث بزرگ شدن بطن‌ها شود ، اما فشار افزایش نمی‌یابد یا بسیار کم است. تفاوت NPH با سایر انواع هیدروسفالی این است که با وجود افزایش مقدار CSF، فشار داخل بطن‌ها ثابت می‌ماند. تجمع CSF در بطن‌ها به کندی اتفاق می‌افتد و علائم به مرور زمان ظاهر می‌شوند. این عارضه بیشتر در افراد مسن رخ می‌دهد.
هیدروسفالی اکس-واکوو در اثر آسیب مغزی ناشی از ضربه به سر یا سکته مغزی به وجود می‌آید. در این موارد ، بافت مغز در اطراف بطن‌ها کوچک می‌شود و CSF برای پر کردن فضای اضافی در بطن‌ها تجمع می‌یابد. بطن‌ها بزرگ می‌شوند اما فشار در سر معمولاً طبیعی باقی می‌ماند.
نشانه های بیماری هیدروسفالی در اطفال و کودکان :
- گریه های کوتاه همراه با جیغ های بلند
- تغییر در رفتارهای کودک
- تغییر در ساختار صورت
- انحراف چشم ها
- سردرد
- اسپاسم عضلانی
- تاخیر در رشد
- ناراحتی هنگام خوردن غذا
- خواب آلودگی بیش از حد
- حساس و زود رنج شدن کودک
- ناهماهنگ بودن حرکات بدن
- بی اختیاری ادرار
- بزرگ تر بودن اندازه سر از حالت طبیعی
- مشکل در بیدار ماندن و بیدار شدن از خواب
- استفراغ و حالت تهوع
- تشنج
- ناتوانی در تمرکز حواس
نشانه های بیماری هیدروسفالی در جوانان و میانسالان :
- تغییر در شیوه راه رفتن
- اختلال در عملکردهای ذهنی
- بروز مشکل در کنترل ادرار و مدفوع
- سردرد
- خواب آلودگی غیرمعمول و یا ناتوانی در بیدار ماندن
هیدروسفالی اکتسابی در هر زمانی پس از تولد ایجاد می‌شود و می‌تواند افراد را در هر سنی تحت تأثیر قرار دهد. شایع‌ترین علل هیدروسفالی اکتسابی عبارتند از:
- آسیب به سر
- خونریزی های مغزی
- تومورهای مغزی یا نخاعی
- مننژیت یا سایر عفونت‌های مغز یا نخاع
علاوه بر این ، خونریزی یا عوارض جراحی نیز می تواند باعث هیدروسفالی با فشار طبیعی شود. بسیاری از افراد بدون دلیل واضح به این نوع از عارضه مبتلا می‌شوند.
تشخیص بیماری هیدروسفالی
بیمار پس از اینکه به جراح مغز و اعصاب خوب در گرگان مراجعه کرد ممکن است بر اساس سن ایشان بررسی هایی همچون سونوگرافی ، ام آر آی و سی تی اسکن مغز تجویز می شود. پس از بررسی دقیق نتایج این بررسی ها و میزان رشد دور سر در نوزادان و اطفال، پزشک نوع بیماری و شدت آن را تعیین کرده و بر اساس آن بهترین روش درمانی یا جراحی هیدروسفالی را تجویز می نماید.
درمان بیماری و انجام جراحی هیدروسفالی در گلستان
در صورتی که این بیماری به موقع درمان نشود کشنده می باشد، البته به این نکته توجه داشته باشید که درمان این بیماری ممکن است آسیب هایی که به مغز وارد شده را نتواند ترمیم کند. اما هدف از درمان این است که از آسیب بیشتر به مغز و از بین رفتن فرد جلوگیری شود. برای درمان بیماری هیدروسفالی باید روند طبیعی جریان مایع مغزی نخاعی به درستی انجام شود به همین منظور ممکن است پزشک جراح مغز و اعصاب اقدام به جراحی هیدروسفالی در شمال کند.
روش های جراحی هیدروسفالی در گلستان عبارتند از :
شانت مغزی و ونتریکولوستومی
شانت مغزی
در این روش درمانی شانت از طریق جراحی در مغز بیمار قرار داده می شود. شنت از یک لوله بلند و یک پمپ تشکیل شده و می توان گفت که سیستم لوله کشی مایع مغزی نخاعی می باشد، پمپی که در این سیستم تعبیه شده کمک می کند که مایع مغزی نخاعی درجهت صحیح جریان پیدا کند. جراح مغز یک سمت لوله شنت را در مغز و سمت دیگر آن را در سینه یا حفره شکمی قرار می دهد، به این ترتیب مایع از مغز خارج شده و در جایی دیگر ریخته می شود که به راحتی توسط بدن جذب می شود. تمامی این لوله های و پمپ در زیر پوست بیمار می باشد و قابل رویت نیستند. شانتی که برای بیمار استفاده می شود معمولا دائمی بوده و بیمار باید به طور منظم تحت نظر باشد، در جراحی هیدروسفالی در گلستان ، یکی از انواع شنت برای بیمار استفاده می شود که عبارتند از :
- شنت بطنی – صفاقی(یا مغزی – شکمی)
- شنت مغزی – قلبی یا عروقی
- شنت کمری – صفاقی
- شنت تورکیلدسن
- شنت بطنی – پلورال
ونتریکلوستومی اندوسکوپیک
از این روش در برخی شرایط و بیماران می توان به عنوان جایگزین شنت استفاده کرد که در آن برای ایجاد ارتباط بین بطن های مغزی جهت زهکشی مایع مغزی نخاعی استفاده می شود. در این روش از جراحی هیدروسفالی یک سوراخ در انتهای بطن یا در بین دو بطن مغزی ایجاد می شود تا مایع مغزی نخاعی از طریق آن ازبطن ها تخلیه شود و به مسیر طبیعی راه یابد. انتخاب بین این دو روش بر اساس معیارهایی مختلفی می باشد که بر عهده جراح اعصابی است که به هر دو روش ذکر شده تسلط دارد و در ضمن امکانات انجام آنها نیز در مرکز درمانی موجود باشد.
آقای دکتر شمس برای خواهرم جراحی انجام دادن و خداروشکر حال خواهرم خیلی خوبه ازشون خیلی ممنونیم