به توده هایی که بر روی استخوان ها ، رباط های ستون فقرات ، نخاع و ریشه های عصبی رشد می کند تومور نخاع گفته می شود. تومورهای نخاعی می توانند هم غیرسرطانی و هم سرطانی باشد. البته باید بگوییم که در موارد کمتری تفاق می افتد که منشا بروز سرطان های بدخیم خود ستون فقرات باشد ، معمولا این نوع تومورها از سایر بخش های بدن به ستون فقرات گسترش می یابد. تمامی تومورها یا توده های نخاعی می تواند منجر به درد ، مشکلات عصبی و در برخی از مواقع باعث فلجی فرد می شود ، همچنین چه این توده سرطانی باشد چه نباشد می تواند جان بیمار را تهدید کند و باعث معلولیت دائمی او شود به همین علت توصیه می شود که با مشاهده علائم این بیماری سریعا به بهترین متخصص جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات مراجعه کنید. دکتر روزبه شمس از بهترین متخصص های جراحی مغز ، اعصاب و ستون فقرات در گرگان می باشد.
انواع تومور نخاع به شرح ذیل می باشد :
تومور نخاع دارای سه نوع می باشد که باعث درد کمر بیمار می شود که عبارتند از :
تومورهای ستون مهره ها
- تورموهای استخوانی : این نوع تومور در ستون مهره های ایجاد شده و منشا آن می تواند در قسمت استخوان یا دیسک های ستون فقرات باشد ، از شایع ترین تومورهای بدخیم استخوان می توان به استئوژنیک سارکوم اشاره کرد. همچنین قابل ذکر است این نوع سرطان بسیار نادر می باشد.
- تومورهای متاستاتیک : باید بگوییم اغلب تومورهای نخاعی از سرطان های ایجاد شده در سایر بافت های بدن به ستون فقرات گسترش می یابد ، در بانوان گسترش این نوع سرطان معمولا به دلیل سرطان سینه یا ریه می شود و در مردان نیز به دلیل سرطان ها پروستات یا ریه ایجاد می شود.
تومورهای اینترادورال و خارج نخاعی
تومورهای داخل دورا در درون کانال نخاعی و خارج از اعصاب رشد می کند، از ویژگی های این تومور می توان به خوش خیم بودن و سرعت رشد کم آن اشاره کرد. این نوع تومور نخاع از انواع ذیل می باشد: مننژیوما ، در پرده های اطراف نخاع تشکیل شده و خوش خیم می باشد ، اما می توانند جزء تومورهای بدخیم نیز باشند ، این نوع تومور بیشتر در بانوان میان سال و سالخورده رایج است. تومورهای غلاف عصبی که از ریشه های عصبی بیرون آمده از نخاع منشا می گیرد ، این نوع تومورها خوش خیم بوده و سرعت رشدشان کم است.
تومورهای داخل نخاعی
این نوع تومورها معمولا خوش خیم بوده و در اغلب موارد در ستون فقرات گردنی ایجاد می شود ، این نوع تومور از داخل هر یک از عصب ها رشد کرده و منشاء آن سلول هایی است که پشتیبانی فیزیکی و حائلی برای سیستم عصبی فراهم می کنند.
علائم تومور نخاع به شرح ذیل می باشد :
- درد گردن و کمر که به دنبال آن مشکلات عصبی مانند ضعف یا بی حسی بازوها و پاها یا تغییر در عادات دفع مدفوع یا ادرار جزء شایع ترین علائم محسوب می شود.
- درد کانونی ستون فقرات که به هنگام صبح بدتر می شود.
- دردی که با لمس ناحیه درگیر شدیدتر می شود.
- دردی که با استراحت رفع نشود و هنگام شب بیشتر از روز باشد.
- درد کمر به همراه بی اشتهایی ، کاهش وزن ، تهوع ، استفراغ و لرز باشد.
درمان تومور نخاع در گلستان
برای درمان این نوع توده می توان از دارو ، جراحی ، پرتودرمانی استفاده کرد.
انواع تومورهای ستون فقرات و نخاع
- تومور های خارج از سخت شامه(اکسترا دورا)
در این نوع از تومورها بیشتر استخوان ستون مهره در بدن افراد در گیر می شود. تومورهای ستون مهره ، بیشتر در افراد متاستاتیک هستند. به این معنا که تومور اصلی در یکی دیگر از ارگان های بدن ساخته می شود و سپس به ناحیه ستون مهره ها می رسد. انتقال و پخش شدن تومورها اغلب به وسیله جربان خون صورت می گیرد. می توان از جمله رایج ترین تومورهای متاستاتیک نخاعی در بانوان به تومورهایی که در سینه ها یا ریه ساخته می شود اشاره کرد. در آقایان نیز تومور های متاستانیک در بیشتر موارد توسط پروستات یا ریه ها ساخته می شود. در حالت کلی تعداد تومورهایی که از طریق سلول های غضروفی یا نخاع به وجود می آیند ، به نسبت تومورهای متاستانیک بسیار کمتر می باشد. استئوما ، استئوبلاستوما و تومور سلول غول پیکر از جمله تومورهای نخاعی اولیه هستند که خوشبختانه همگی خوش خیم می باشند. سارکوم استئوژنیک ، کوردوما ، کندروسارکوم و سارکوم اوینگینگ نیز از دیگر تومورهای نخاعی هستند که از نوع تومورهای بدخیم استخوانی شناخته می شوند.
- تومور های داخل سخت شامه (اینترادورا)
این نوع از تومورها در داخل لایه بیرونی سخت شامه قرار می گیرند اما خارج از خود نخاع هستند. به عنوان مسئول اصلی تومورهای شکل گرفته در این ناحیه نخاع می توان به تومورهای مننژیوما و عصبی اشاره کرد.
تومور مننژیوما از قسمت داخلی ناحیه شامه رشد پیدا می کند . به طور کلی منظور از مننژ غشای نازکی است که مایع نخاعی و نخاع را احاطه نموده است. مننژیوما در افراد بزرگسال و بانوان بیشتر شایع است. این نوع از تومورها اغلب خوش خیم هستند. نوع دیگری از تومور نخاع در اثر ریشه های عصبی بدن که از نخاع خارج می شود ، معمولا شووانوما و نوروفیبروما شکل می گیرند و رشد می کنند. این نوع تومورهای نیز همانند مننژیوما معمولا خوش خیم هستند. نومورهای اپاندیموما هم دقیقا در زیر نخاع از اپیدیموم های پایانه فیلوم پدیدار می شوند. به طور کلی تمامی این موارد خوش خیم هستند. ممکن است این تومورها بزرگ باشند و یا به رشته های عصبی بچسبند در این صورت برداشتن آن ها به صورت کامل دشوار خواهد بود.
- تومور های داخل بافت نخاع(اینترامدولاری)
معمولا این دسته از تومورها در داخل خود نخاع قرار گرفته اند و از طریق سلول های پشتیبان این ناحیه شکل می گیرند. مسئول شکل گیری اکثر تومورها در داخل نخاع آستروسیتومها و اپاندیموما می باشد. در کودکان آستروسیتومها و در بزرگسالان اپاندیموما بیشتر رایج است. تومورهای عروق خونی یا همانژیوبلاستوما نسبت به سایر تومورها کمتر به وجود می آیند و گاهی به صورت همزمان با بیماری فون هیپل لینداو پدیدار می شوند. بیماری فون هیپل لینداو ارثی است و معمولا بیماران در کلیه و یا دیگر ارگان های بدن خود کیست و یا تومور دارند.
راه های تشخیص تومورهای نخاعی
در صورتی که فردی مشکوک به تومور نخاع باشد ، لازم است به صورت تخصصی و کامل توسط بهترین جراح مغز و اعصاب گرگان ، مورد ارزیابی و معاینه قرار بگیرد. در این ارزیابی تاریخچه سلامتی مراجعه کننده ، آزمایش های بدنی و عصبی و آزمایش های رادیوگرافی از ناحیه نخاع مورد بررسی قرار می گیرد. آزمایش ام ار آی از دقیق ترین و پرکاربردترین آزمایش های رادیوگرافی در ناحیه نخاع می باشد. در این آزمایش های تصویری ستون فقرات و نخاع و ریشه های عصبی به خوبی نشان داده می شود تا مورد بررسی قرار گیرد. در MRIجزئیات ستون مهره استخوانی نیز نشان داده می شود ، اما عکس های MRI در ارزیابی استخوانها به اندازه سی تی اسکن دقیق نمی باشد. با این حال اطلاعات به دست آمده از MRI کافی بوده و می تواند جزئیات خوبی را از وضعیت استخوان های افراد نشان دهد.