جراحی آندوسکوپی هیپوفیز برای برداشتن تومورهای هیپوفیز انجام می شود. غده هیپوفیز ، یک غده کوچک می باشد که در قاعده جمجه واقع شده است. غده هیپوفیز دارای عملکردی حیاتی و مهم می باشد و موقعیت آن نزدیک به مغز است ، همچنین در محدوده کمی بالاتر از آن نیز تقاطع بینایی ( کیاسما ) قرار گرفته است ؛ لذا از این دو منظر غده هیپوفیز ، بسیار حائز اهمیت می باشد. در این مقاله با دکتر روزبه شمس ، جراح مغز و اعصاب شمال ایران ، همراه باشید.
از این رو تومورهایی که بر روی غده هیپوفیز تاثیر می گذارند یا این که در مجاورت آن رشد می کنند و اصطلاحا تومورهای هیپوفیز نامیده می شوند ، تاثیرات سوئی بر روی مغز و نیز تمامی بخش های بدن خواهند گذاشت.
فرم مقالات
هیپوفیز چیست؟
غده هیپوفیز بعنوان یک غده کلیدی ، کار تنظیم بسیاری از کارکردهای هورمونی را بر عهده دارد. این غده که در قاعده جمجمه واقع شده است ، هورمون هایی را ترشح می کند که مسئولیت کنترل فعالیت غددی از قبیل تیروئید ، آدرنال و حتی غدد جنسی بر عهده آن است. این غده کوچک و در عین حال مهم ، تأثیرات مهمی در سیستم های مختلف بدن از قبیل تنظیم متابولیسم و رشد و کنترل عملکردهای تولیدمثل داشته و باعث حفظ تعادل بدن می شود. این غده متشکل از دو بخش اصلی قدامی و خلفی است که هر کدام مسئولیت هایی از قبیل تولید و ترشح هورمون های مسئول رشد ، تولیدمثل و متابولیسم ، تنظیم فشار خون و فرآیندهای زایمان و شیردهی را بر عهده دارند.
تومور هیپوفیز چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص تومور هیپوفیز ، آزمایش خون ، آزمایش ادرار و تصویربرداری تجویز و انجام می شود.
با استفاده از نتایج به دست آمده از آزمایش خون و ادرار میتوان سطح غیرطبیعی هورمونهایی مانند پرولاکتین پلاسما ، هورمون رشد ، فاکتور رشد شبه انسولین نوع 1 ، تیروکسین آزاد ، کورتیزول و تستوسترون را تشخیص داد.
اگر مشخص شود که مقادیر این هورمون ها غیر عادی است ، این امر می تواند نشانه یک سندرم خاص مرتبط با هیپوفیز باشد.
علائم تومور هیپوفیز
علائم این تومور عبارتند از :
- حالت تهوع و استفراغ
- احساس ضعف و سرما
- بروز بی نظمی در چرخه قاعدگی
- بروز اختلال در عملکرد جنسی
- افزایش حجم ادرار
- کاهش یا افزایش وزن بی دلیل
فیلم جراحی آدنوم هیپوفیز با روش اندوسکوپیک با دکتر روزبه شمس امیری
علائم تومور مغزی هیپوفیز می تواند شامل موارد ذیل نیز باشد :
- سردرد
- نابینایی
لازم به ذکر است که به گفته جراح مغز و اعصاب شمال ، همه افراد مبتلا به تومور هیپوفیز ، لزوما کلیه این علائم را نخواهند داشت. به طور کلی ، علائمی که به دلیل ابتلا به تومور هیپوفیز در بیمار نمود می یابد بر اساس نوع تومور ، سایز و شکل آن متفاوت خواهد بود ؛ به نحوی که ممکن است برخی از تومورهای هیپوفیز هیچ نوع علامتی نداشته باشند.
درمان تومور هیپوفیز در شمال ایران
در حالت کلی ، دو روش برای درمان تومور هیپوفیز وجود دارد که عبارتند از :
روش کرانیوتومی
در این روش جراحی تومورهای هیپوفیز یک برش در پوست سر بیمار ایجاد شده و سپس از طریق این برش ، اقدام به برداشتن تومور از ناحیه بالای جمجمه صورت می پذیرد.
روش آندوسکوپی
این روش نیازی به برش جراحی نداشته و جراح متخصص به راحتی قادر به برداشتن تومور از طریق بینی و سینوس ها خواهد بود. در نتیجه در روش جراحی آندوسکوپی هیپوفیز در گلستان ، هیچ گونه اثر زخمی که ناشی از عمل باشد بر روی سر بیمار وجود نداشته و همچنین هیچ بخشی از مغز نیز تحت تاثیر نخواهد بود.
جراحی آندوسکوپی هیپوفیز چگونه است ؟
جراحی آندوسکوپی هیپوفیز ، جدیدترین متد درمانی جهت درمان پیچیده ترین تومورها و همچنین آسیب های وارده به قاعده جمجمه و ناحیه هیپوفیز می باشد. این جراحی به دلیل بهره وری از ابزار پیشرفته آندوسکوپ به راحتی و با حداقل تهاجم از طریق بینی و سینوس ها ، انجام پذیر خواهد بود. از این رو در عمل آندوسکوپی هیپوفیز در گرگان ، متخصص جراحی مغز و اعصاب گلستان ، با بکارگیری آندوسکوپ ، قادر به دسترسی به تومورهای هیپوفیز و قاعده جمجمه می باشد. لازم به ذکر است که این جراحی ، تحت بیهوشی عمومی و از راه بینی انجام می گیرد.
آمادگی قبل از جراحی آندوسکوپی هیپوفیز
افراد می توانند با رعایت صحیح اقدامات قبل از جراحی آندوسکوپی هیپوفیز در گرگان ، بر درصد موفقیت این جراحی بیافزایند. آمادگی های لازم قبل از عمل آندوسکوپی هیپوفیز ، عبارتند از :
- ترک سیگار از 2 هفته قبل از عمل جهت عدم بروز اختلال در روند بیهوشی و همچنین تسریع فرآیند درمان
- پرهیز از مصرف داروهای مسکن از قبیل بروفن و آسپرین از 2 هفته قبل از عمل ، چرا که این داروها سبب اختلال در انعقاد خون شده و منجر به افزایش میزان خونریزی در حین و پس از عمل می شوند.
- مطلع ساختن پزشک معالج از مصارف دارویی خاص و سابقه اعمال جراحی قبلی
- خودداری از مصرف ویتامین E از 2 هفته قبل از عمل
- اجتناب از خوردن هر گونه ماده غذایی و نوشیدنی از 8 ساعت قبل از عمل و ناشتا بودن در روز عمل آندوسکوپی
دکتر روزبه شمس امیری ، متخصص جراح و متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات در گرگان می باشند. ایشان دارای مدرک فلوشیپ آندوسکوپی قاعده جمجمه و جراحی هیپوفیز از کشور ایتالیا در مرکز جراحی هیپوفیز ناپل تحت نظر پروفسور کاپابیانکا( ایشان از پیشگامان جراحی هیپوفیز در دنیا هستند) می باشند. دکتر شمس ، یکی از جراحان مغز و اعصاب و تنها دارنده فلوشیپ آندوسکوپی قاعده جمجمه و جراحی هیپوفیز در شمال کشور هستند.
فیلم جراحی آندوسکوپی هیپوفیز
لازم به ذکر است که ایشان در جراحی تومورهای هیپوفیز و عروق مغز از توانایی و تبحر بالایی برخوردارند و در کارنامه کاری شان نتایج موفقیت آمیزی در زمینه جراحی آندوسکوپی هیپوفیز در گلستان دارند.
عوارض جراحی اندوسکوپی هیپوفیز
جراحی اندوسکوپی هیپوفیز یک روش جراحی ایمن است ، اما همه روشهای جراحی با خطراتی مانند واکنش به بیهوشی ، خونریزی و عفونت همراه هستند. خطرات و عوارضی که ممکن است در این نوع جراحی رخ دهند شامل موارد زیر است:
- نشت مایع مغزی-نخاعی (CSF rhinorrhea) : مایع مغزی-نخاعی (CSF) مایعی است که مغز را احاطه کرده و ممکن است پس از جراحی از بینی نشت کند. در برخی موارد ، ممکن است نیاز به جراحی دیگری برای ترمیم این نشت باشد.
- مننژیت : این نوعی عفونت است که در غشاء پوشاننده مغز و نخاع ایجاد میشود و ممکن است پس از جراحی رخ دهد. این وضعیت در صورتی که مایع مغزی-نخاعی نشت کند ، شایعتر است.
- آسیب به بخشهای سالم غده هیپوفیز : آسیب به بخشهایی از هیپوفیز که هورمونها را ترشح میکنند ممکن است نیاز به جایگزینی هورمون پس از جراحی ایجاد کند.
- دیابت بیمزه : آسیب به بخشی از غده هیپوفیز که کنترل ادرار را بر عهده دارد میتواند منجر به ادرار مکرر و تشنگی شود.
- خونریزی شدید : خونریزی شدید و مداوم در مغز یا از بینی ممکن است در صورتی که یک رگ خونی بزرگ در طول جراحی آسیب ببیند ، رخ دهد.
- مشکلات بینایی : اعصاب تأمینکننده بینایی که در نزدیکی ناحیه غده هیپوفیز قرار دارند ممکن است آسیب ببینند.
