اسکولیوز یک انحراف غیرطبیعی ستون فقرات به طرفین است. ستون فقرات شما به طور طبیعی دارای انحنای کمی به جلو و عقب است. در این بیماری ، ستون فقرات به سمت چپ و راست به شکل C یا S خم می‌شود.
بیشتر موارد این ناهنجاری ستون فقرات ، خفیف هستند و علائمی ایجاد نمی‌کنند و نیاز به درمان ندارند. موارد شدیدتر باعث ناهنجاری در وضعیت بدن و ایجاد احساس درد می شود. درمان شامل استفاده از بریس یا جراحی باشد.
انواع اسکولیوز
این بیماری به سه نوع دسته بندی می شود :
- ایدیوپاتیک : این نوع به معنای ناشناخته بودن علت است. تحقیقات نشان می‌دهد که این نوع می‌تواند ارثی باشد.
- مادرزادی : این یک ناهنجاری در ستون فقرات ، نادر است که گاهی در زمان تولد تشخیص داده می شود. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که مهره‌ها (استخوان‌های ستون فقرات) به درستی در دوران رشد جنینی شکل نگرفته باشند.
- نوروموسکولار : این نوع توسط ناهنجاری‌های عضلات و اعصابی که از ستون فقرات پشتیبانی می‌کنند ایجاد می‌شود. معمولاً همراه با مشکلات عصبی یا عضلانی مانند آسیب ، فلج مغزی ، اسپینا بیفیدا یا دیستروفی عضلانی رخ می‌دهد.
علائم و علل اسکولیوز
کژ پشتی ، معمولاً علائمی ایجاد نمی‌کند ، اما در برخی افراد می تواند مشکلاتی از قبیل موارد زیر را موجب شود:
- درد کمر
- دشواری در ایستادن
- ضعف عضلات مرکزی
- درد ، بی‌حسی یا ضعف پاها
برخی دیگر از نشانه‌های اسکولیوز شامل موارد زیر است:
- شانه‌های نامتعادل
- استخوان‌های شانه‌ای که بیرون زده هستند.
- سری که در مرکز بالای لگن قرار نمی‌گیرد.
- کمر نامتقارن
- ارتفاع باسن نابرابر
- تکیه به یک طرف
- طول نابرابر پاها
علت‌های اسکولیوز چیست؟
علت کژ پشتی انحراف ستون فقرات بر اساس نوع آن متفاوت است ، اما اغلب شامل موارد زیر می باشد:
- ناهنجاری مهره‌ها در دوران رشد جنینی
- تغییرات ژنتیکی
- آسیب به ستون فقرات
- تومور در ستون فقرات
- بیماری که اعصاب یا عضلات شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد
فاکتورهای خطر برای این بیماری چه چیزهایی هستند؟
عوامل افزایش‌دهنده خطر ابتلا به اسکولیوز شامل موارد زیر است:
- سابقه خانوادگی بیولوژیکی از کژ پشتی
- داشتن یک بیماری یا آسیب که ستون فقرات ، عضلات یا اعصاب شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
آیا این بیماری ، ژنتیکی است؟
اگر کسی در خانواده بیولوژیکی شما مبتلا به اسکولیوز باشد ، احتمال ابتلای شما به این بیماری بیشتر است اما همه موارد آن ، ژنتیکی نیستند.
عوارض بیماری انحراف ستون فقرات چیست؟
موارد حاد اسکولیوز در صورتی که درمان نشود ، می‌توانند عوارضی مانند موارد زیر را به دنبال داشته باشد:
- درد مداوم
- تغییر شکل فیزیکی
- آسیب به اندام‌ها
- آسیب عصبی
- آرتروز
- نشت مایع نخاعی
- دشواری در تنفس
غربالگری اسکولیوز چیست؟
اولین مرحله تشخیص این بیماری ، غربالگری است. در طول این فرایند تشخیص ، لازم است پیراهن خود را درآورید تا پزشک بتواند پشت شما را ببیند.
به صورت مستقیم بایستید.
به جلو خم شوید.
پزشک در این مرحله تراز و انحنای ستون فقرات شما را بررسی می‌کند
غربالگری‌ها در دوران کودکی و نوجوانی انجام می‌شود تا ین بیماری را در مراحل اولیه شناسایی شود. تشخیص زودهنگام می‌تواند به ارائه‌دهنده خدمات مناسب کمک کند تا در صورت لزوم گزینه‌های درمانی مناسب تری ارائه شود.
اسکولیوز چگونه تشخیص داده می‌شود؟
متخصص مغز و اعصاب با انجام معاینه فیزیکی ، این بیماری را تشخیص می‌دهد. غربالگری اغلب در مطب انجام می شود. همچنین با آزمایش رفلکس‌ها و قدرت عضلانی شما ، اعصاب تان نیز بررسی خواهند شد.
در صورت نیاز ، پزشک آزمایش‌های تصویربرداری را تجویز می کند. عکس‌های رادیوگرافی از جلوی بدن و پهلو نشان می‌دهند که ستون فقرات شما به طور کامل در چه وضعیتی قرار دارد. آزمایش‌های تصویربرداری دیگر شامل ام‌آر‌آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) یا سی‌تی‌اسکن (توموگرافی کامپیوتری) نیز در صورت نیاز تجویز خواهد شد.
بهترین زمان برای تشخیص این بیماری
تشخیص اسکولیوز معمولاً در دوره نوجوانی ، بین سنین 10 تا 15 سالگی انجام می‌شود.
با گذشت زمان و افزایش سن ، ستون فقرات شما انحنا پیدا می‌کند و دچار دژنراسیون می شود. به همین دلیل ، بزرگسالان نیز می‌توانند تحت تشخیص اسکولیوز قرار بگیرند. این معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که کژ پشتی خفیف بوده و در کودکی تشخیص داده نشده باشد.
روش های درمان اسکولیوز
درمان این ناهنجاری برای همه موارد ضروری نیست.
اگر پزشک شما درمان را توصیه کند ، چندین عامل را در نظر خواهد گرفت:
- نوع کژ پشتی
- درجه انحنای ستون فقرات
- سابقه خانوادگی اسکولیوز
- سن شما
- تعداد سال‌های باقی‌مانده تا بلوغ استخوانی
درمان بر روی کاهش علائم و نه لزوماً اصلاح کامل انحنا تمرکز دارد. هدف این است که علائم و پیشرفت انحنا را کاهش داده و عملکرد ستون فقرات را بهبود ببخشند.
روش‌های درمان
- درمان‌های غیرجراحی (محافظه‌کارانه)
- جراحی
درمان محافظه‌کارانه
در بیشتر موارد ، اسکولیوز نیازی به جراحی ندارد. پزشکان ابتدا درمان محافظه‌کارانه را توصیه می‌کنند که اغلب شامل موارد زیر می باشد:
- مراجعه منظم به پزشک (معمولاً هر شش ماه یک‌بار) برای پیگیری درجه انحنا
- مصرف مسکن‌های بدون نسخه یا ضدالتهاب‌ها (در صورت نیاز یا به توصیه پزشک)
- انجام تمرینات ورزشی برای تقویت عضلات مرکزی و بهبود انعطاف‌پذیری
- استفاده از بریس پشتی برای حمایت از ستون فقرات
- مدیریت هرگونه شرایط زمینه‌ای
- فیزیوتراپی برای اسکولیوز
پزشک شما گاهی فیزیوتراپی را توصیه کند که می‌تواند به تقویت عضلات و کاهش درد کمک کند. فیزیوتراپ در موارد زیر به شما کمک می کند:
بهبود وضعیت بدن : اصلاح نحوه ایستادن و نشستن برای کاهش فشار روی ستون فقرات
ورزش‌های کم‌فشار : مانند شنا که تأثیر کمی بر مفاصل دارد اما به تقویت عضلات کمک می‌کند.
کشش روزانه : حرکات کششی منظم برای حفظ انعطاف‌پذیری عضلات و کاهش فشار روی ستون فقرات
راهنمایی فعالیت بدنی : آموزش فعالیت‌های مناسب برای جلوگیری از بدتر شدن انحنای ستون فقرات
جراحی اسکولیوز
جراحی گزینه‌ای برای درمان برخی از انواع این بیماری می باشد و در صورتی تجویز می شود که بدن به درمان‌های محافظه‌کارانه پاسخ نداده باشد. پزشک جراحی را برای موارد زیر توصیه می کند:
- تثبیت ستون فقرات : جلوگیری از پیشرفت انحنا
- بازگرداندن تعادل بدن : بهبود تراز بدن و کاهش فشار
- رفع فشار از اعصاب : کاهش علائمی که ناشی از فشار بر روی اعصاب است
تکنیک‌های جراحی برای درمان
روش‌های مختلفی وجود دارد که جراح برای درمان اسکولیوز از آنها استفاده می کند و از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جوش دادن ستون فقرات : جراح استخوان‌های ستون فقرات را به هم جوش می‌دهد و از بریس‌های فلزی برای نگه داشتن ستون فقرات در جای خود استفاده می‌کند.
- میله قابل تنظیم : جراح یک میله قابل تنظیم در طول مهره‌ها قرار می‌دهد تا ستون فقرات کودکان را حمایت کند و طول آن را با رشد کودک تنظیم می‌کند.
عوارض جراحی اسکولیوز
اگرچه جراحی به طور کلی یک روش ایمن است ، اما ممکن است عوارضی از جمله موارد زیر را به همراه داشته باشد:
- عفونت
- خونریزی
- لخته شدن خون
- آسیب عصبی
- محدودیت در حرکت
آیا اسکولیوز قابل پیشگیری است؟
هیچ راه شناخته‌شده‌ای برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد. اگر به این ناهنجاری مبتلا هستید ، پزشک تقویت عضلات پشت و شکم را از طریق حرکات کششی و تمرینات توصیه می کند. این تمرینات می‌توانند به جلوگیری از بدتر شدن انحنای ستون فقرات کمک کند.
